Velayetin Kapsamı Nedir ?

Velayet davası, genel olarak velayet hakkı kendisinde olmayan eşin, velayet hakkına sahip olan eşe boşanma davası sonrasında açtığı dava türüne verilen isimdir. Teoride evlilik birliği içinde de velayet davası açılması ve velayet hakkının tek taraflı olarak kullanılabileceği kabul edilmekle birlikte çoğunlukla velayet hakkı, boşanma davalarında ve boşanmanın fer’isi nitelikli kararlarla devredilmekte, değiştirilmektedir.

Devredilen, değiştirilen velayet hakkının süjesi hiç şüphesiz müşterek çocuk ya da çocuklardır. Hakim burada tarafların beyanlarından çok çocuğun üstün menfaatini gözeterek velayet ilişkin karar vermektedir. Dolayısıyla eşlerin aralarında uzlaşması hakimi bağlamamakta; hakim çocuk için hangi eş yanında kalması uygun ve menfaatine olacaksa onun lehine karar verebilecektir. Bu açıdan velayet hakkının konusunu müşterek çocuklar oluşturmakla beraber kapsamını da çocuğun eğitimi, yasal manada temsiliyeti, fiil ve hak ehliyeti ile korunması oluşturmaktadır. Velayet hakkına sahip olan ve bu hakkı kullanan kişiler, çocuğun bu kapsamdaki tüm ihtiyaçlarını gidermek zorundadır.

Velayet Neden Değiştirilir , Kaldırılır ?

Velayet hakkının genellikle boşanma davaları ile birlikte karar altına alındığını belirtmiştik. Bununla beraber bazen boşanma davası sırasında mevcut olan şartlar, boşanma davası sonuçlandıktan sonra değişebilir. Örneğin velayet hakkı sahibi anne, belli şartlara haiz olduğu için velayet hakkını almıştır; fakat bu şartları sonradan kaybetmiş olabilir. Bu durumda şartların değiştiğini gören ve bunu ispatlayabilen baba, Aile Mahkemeleri nezdinde durum ve koşulların değiştiğini beyan ederek velayetin değiştirilmesini talep edebilecektir.

Kısaca açıklamak gerekirse;

* Velayet hakkı sahibi eşin başka biriyle evlenmesi,

* Velayet hakkı sahibi eşin yurt içi ya da yurt dışında sürekli yaşaması,

* Velayet hakkı sahibi eşin ölümü,

* Velayet hakkı sahibi olmayan eşin çocukla kişisel ilişki tesisinde güçlük çıkarılması,

* Müşterek çocuğun bir başka üçüncü kişide kalmaya zorlanması gibi etmenlerin varlığı halinde Velayetin Değiştirilmesi Davası açılabileceği kabul edilmektedir.

Velayet Davasında Çocuğun Görüşü Sorulur Mu ?

“Boşanmada Çocuğun Velayeti Kim Verilir?” başlıklı makalemizde bu konuya ilişkin kısa bir giriş yapıp yeter ölçüde açıklama yapmıştık. Buna göre çocuğun görüşlerinin alınabilmesi için kendini ifade edebilecek ölçüde bilincinin gelişmiş olması gerekmektedir. Tıbbi açıdan ve emsal yargı kararlarına göre 0-6 yaş arasındaki çocukların velayetinin kanunda belirtilen istisnai durumlar haricinde anneye bırakılacağı kabul edilmiştir. Zaten bu yaş grubundaki çocukların görüşlerinin objektif şekilde alınabilmesi de mümkün değildir. Bunun haricinde 6-12 yaş arasındaki çocukların görüşlerinin uzman pedagog eşliğinde alınabileceği, 12 yaş üstündeki okul çağındaki çocukların görüşlerinin de talep halinde mahkeme hakimi tarafında bizzat alınabileceği kabul edilmektedir.

Velayet Hangi Şartlarda Babaya Verilir ?

6 yaşından büyük çocuklar, daha küçük yaştaki çocuklara nazaran anneye daha az bağımlı hale gelmiştir. Bununla beraber çocuk bilincinde anne ile baba kavramları yeni yeni oturmaya başlamıştır. Bu yaştaki çocuğun kimde kalacağı konusunda mahkemelerce uzman pedagog eşliğinde bir görüşmeye nazaran rapor alınacağı ve buna göre velayetin değiştirilebileceği kabul edilmektedir. Fakat bu yaş grubundaki çocuğun eğitim imkanları, sosyal imkanlar açısından baba yanında kalması, anneye göre daha menfaatine ise hakim bunu evleviyetle değerlendirecek; eğer babanın sunduğu imkanlar ve çocuğun talebi örtüşürse çocuğun velayeti babaya verilebilecektir.

Boşanma Davalarında Doğmamış Çocuğun Velayeti Kime Verilir ?

Boşanma davasının ikame edilmesi için mutlaka hamile olmama şartı aranmamaktadır. Zira eşler birbirlerine tahammül edemez konumda iseler; hamilelik sürecindeyken dahi boşanma davası ikame edebilmektedir. Bununla beraber, doğmamış çocuğun ya da yargılama devam ederken doğacak çocuğun velayet hakkının kime ait olacağı sorusu gündeme gelebilecektir. Burada da daha öncede defalarca bahsettiğimiz üzere çocuğun üstün menfaati göz önünde bulundurulacaktır. Boşanma davası bitene kadar çocuğun emzirilme ve anne şefkatine ihtiyaç duyduğu sabit olduğu üzere geçici velayetinin anneden kalacağı hususu sabittir. Eğer ki çocuğun can güvenliği ya da sağlık koşulları açısından anne yanında kalması imkansız ise mahkeme hakimi ilk olarak babanın şartlarını değerlendirecek; bu şartların da elverişsiz olduğu kanaatine varırsa çocuk hakkında koruma tedbiri uygulayarak Sosyal Hizmetler’den destek talep edecektir.

Velayet Davaları Ne Kadar Sürer ?

Tek başına velayet davası ile boşanma davası devam ederken yargılamasına devam edilen velayet davaları arasında süre açısından pek fark bulunmamaktadır. Genel anlamda boşanma davaları içinde değerlendirilecek olursa velayete ilişkin karar, 1-1,5 yıllık süreyi kapsamaktadır. Boşanma davası sonunda velayetin değiştirilmesi ayrı vir dava ile talep edilirse bu süre Adalet Bakanlığı verilerine göre 209 gün olarak hesaplanmaktadır.

Anahtar Kelimeler :

izmir boşanma avukatı , izmir avukat , izmirin en iyi boşanma avukatı , izmir avukatı , izmir velayet avukatı , velayet avukatı ,

Avukat Gizem Deren Pınar