İşçinin Yıllık İzin Hakkı ve Fesih Halleri

Yıllık ücretli izin hakkı, kanundaki şartları sağlayan her işçinin hakkıdır. Bu hak kullanılırken kanunda yer alan bazı usul ve şartlar dairesine uyulması gereklidir. Fakat temel olarak işverenin herhangi bir haklı sebep öngörmeksizin işçinin yıllık izin hakkını gasp etmesi halinde işçilerin de farklı talep hakları söz konusu olacaktır. İzmir İş Hukuku Avukatları olarak yıllık izne çıkarılmayan ya da buna karşılık gelen ücretleri ödenmeyen işçilerin iş akitlerini ne şartlarda feshedebileceklerini inceliyoruz.

Mevzuat

4857 Sayılı İş Kanunu’nun 53. maddesinde işe başladığı günden itibaren 1 tam yıl kıdemi olan her işçinin yıllık izin hakkına sahip olacağı kabul edilmiştir. İşçinin işe başlamadan önceki “deneme süreleri” bu kıdem süresine dahil değildir. Kanunda açıkça belirtildiği üzere herhangi bir işçinin yıllık izin hakkından vazgeçmesi mümkün değildir.

Yıllık İzin Süresi Ne Kadardır?

4857 Sayılı İş Kanunu’nun 53. maddesinin devamına göre :

• Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara ondört günden

• Beş yıldan fazla onbeş yıldan az olanlara yirmi günden

• Onbeş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara yirmialtı günden az yıllık ücretli izin verilemez.

• Yer altı işlerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izin süreleri dörder gün arttırılarak uygulanır.

• Ancak onsekiz ve daha küçük yaştaki işçilerle elli ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi yirmi günden az olamaz.

Yıllık İzin Ne Zaman Kullanılabilir?

İş Kanunu ilgili maddeleri ve Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliği’ne göre işveren yıllık izni bölemez. Yani işçinin hak ettiği yıllık izin süreleri toplu ve tek sederde kullandırmak zorundadır. Ancak tarafların anlaşması halinde yıllık izin süreleri işçiye bölünerek kullandırılabilecektir. Fakat bu bölme halinde de işçiye tek seferde 10 günden az yıllık izin kullandırılamaz. Söz gelimi işçinin bir kıdem yılı içinde hak ettiği toplam 20 gün yıllık izin hakkı varsa bu hak, en fazla iki defa bölünerek kullandırılabilir.

İşçinin İşyerinden Ayrılması Halinde Yıllık İzinleri Yanar Mı?

Kural olarak yıllık izin, işçilik alacaklarındandır. Yani feshe bağlı alacaklardan değildir. Bu halde işçinin işten ayrılması durumunda işçiye kullandırılmayan yıllık izinlerinin karşılığı olan ücret, kıdem süresi hesaplanarak ödenmelidir.

İşçi Yıllık İzinlerini İstediği Zaman Kullanabilir Mi?

Kanunda ve yönetmelikte yıllık izin hakkının kullanımına yönelik zaman diliminin işverene bildirilmesi ve işverenin de buna uygun zaman dilimini kendi belirleme hakkı vardır. 100’den fazla işçinin çalıştırıldığı durumlarda bu yetki İzin Kurulu’na ait olacaktır.

Uzun Yıllar Yıllık İzin Kullandırılmazsa Ne Olur?

Yıllık izin kural olarak her bir kıdem döneminin sonunda doğan işçilik alacaklarındandır. Dolayısıyla bir tam yılı dolduran her işçi o yıl içindeki bir dönemde yıllık izin hakkını kullanmalıdır. Fakat bazı işverenler bu konuda katı bir tutumla kanuna ve yönetmeliğe aykırı hareket edebilmektedir.

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 2017/10772 E. 2019/8028 K. sayılı içtihat metni bu konuyu aydınlatmaktadır. Buna göre: “Yıllık izin kullandırma zamanını belirlemek işverenin yönetim hakkı kapsamında olsa da işçinin yıllık olarak dinlenme hakkının sağlanması işyeri çalışma koşulları arasında yer alır. Başka bir anlatımla işçinin yıllık dinlenme hakkının tanınması, dayanağı Anayasa olan çalışma koşulu olup aksine uygulama 4857 sayılı yasanın 24/II-f. bendine göre işçi açısından haklı fesih nedeni oluşturur.

Somut olayda ; davacı işçiye 6 yılı aşan süre içinde sadece 14 gün yıllık izin kullandırılmıştır. İşçiye uzun bir süre dinlenme hakkının sağlanmaması işçi açısından yukarıda sözü edilen madde gereği haklı fesih nedeni oluşturur. Mahkemece kıdem tazminatı isteğinin kabulü gerekirken yazılı şekilde reddi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.” denilmektedir.

Dolayısıyla 6 yıl için toplam 14 gün yıllık izin kullandırılan bir işçinin iş akdinin haklı nedenle fesih hakkı olduğu Yargıtay tarafından da tescillenmiş gözüknmektedir. Siz de yıllık ücretli izin ve iş sözleşmenizle ilgili diğer konularda İzmir İş Hukuku Avukatları olarak tarafımızdan verilecek profesyonel yardımdan yararlanmak istiyorsanız bizimle iletişime geçebilirsiniz.