Aile Konutu Nedir?

Aile konutunun Türk Medeni Kanunu’nda belirli ve net bir tanımı bulunmamaktadır. Bununla beraber Aile Konutu kavramı, varlığını Yargıtay kararlarından almaktadır. Kısaca belirtmek gerekirse Aile Konutu, evlilik birliği ile birbirlerine bağlanan eşlerin bir arada yaşadıkları, evliliğin devamı süresince kullandıkları ve aile birliğini üzerine temellendirdikleri yapıya verilen isimlendirmedir.

Aile Konutunun;

* Eşlerin mutlu ve hüzünlü günlerini paylaştıkları,

* Yalnızca aile için özgüledikleri,

* Yaşamlarının büyük çoğunluklarını geçirdikleri,

* Fiilen kullandıkları bir taşınmaz olması gerekmektedir.

Aile Konutu Şerhi Nedir?

Türk Medeni Kanunu’nun 194. maddesine göre: “Aile konutu olarak özgülenen taşınmaz malın maliki olmayan eş, tapu kütüğüne konutla ilgili gerekli şerhin verilmesini isteyebilir. “ denilmektedir.

Görüldüğü üzere Aile Konutu Şerhi, eşlerden birinin inisiyatifiyle Tapu Müdürlüğü nezdinde konulan, dış dünyaya yönelik açıklayıcı ve üçüncü kişilere yönelik uyarıcı nitelikli bir beyandır. Beyan ve şerh olmasının getirdiği sonuç, bu şerhe dayalı olarak taşınmazı herkesin satın alabileceği; fakat daha sonradan bundan haberdar olmadığını iddia edemeyeceğidir. Yani Aile Konutu Şerhi, üçüncü kişilerin iyi niyetini ortadan kaldırmaktadır.

Aile Konutu Şerhi Nasıl Konulur?

Aile Konutu Şerhinin konulması için eşlerden birinin beyanı ve talebi yeterlidir. Aile Konutu olarak kullanılan taşınmazın üçüncü kişilere satılmasını engellemek isteyen eşlerden biri, taşınmazın kaydının bulunduğu yer Tapu Müdürlüğü’ne şahsen ya da bu yönde ayrıntılı vekaletname verdiği vekili vasıtasıyla başvurarak Aile Konutu Şerhi’nin konulmasını sağlayabilmektedir. Görüldüğü üzere kanun, burada Tapu kayıtlarında herhangi bir hak aramamaktadır. Sadece evlilik bağından doğan eş olma durumu, bu şerhin konulabilmesi için yeterlidir.

Aile Konutu Şerhi İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?

1-) Evlilik Cüzdanı

2-) İkametgah Belgesi

3-) Başvuru Dilekçesi (Dilekçede eşin TC Kimlik numarası, İkametgah adresi ve talep yazmalıdır)

4-) Nüfus Kayıt Örneği

5-) Nüfus Cüzdanı ya da Kimlik belgesi

Aile Konutu Şerhi Nasıl Kaldırılabilir?

Yukarıda yaptığımız kısa açıklamalarla Aile Konutuna ilişkin şerhin nasıl koyulabileceğini belirttik. Buna göre Türk Toplum yapısının temel taşı olan Aile’nin kullanımına özgülenmiş konuta ilişkin şerh, eşlerden birinin talebi ile konulabilmektedir. Bu şerhin kaldırılması ise bazı durumlarda özel dokunuşlar ihtiva etmektedir. Eğer şerhi koyan eş talep ederse kendiliğinden şerh kalkabilir. Yine eşin vefatı halinde diğer eş bu durumu belgeleyerek şerhin kaldırılmasını sağlayabilir. Bununla beraber Aile Konutu Şerhinin Terkini Davası neticesinde mahkeme kararı ile şerh kendiliğinden kalkacaktır. Dolayısıyla Aile Konutu Şerhi Davasının taşınmazın bulunduğu yer Aile Mahkemesi'nde açılacağını söylemek mümkündür.

Aile Konutu Şerhi Olan Eve Haciz Gelir Mi?

Bir taşınmazın Aile Konutu vasfına haiz olmasıyla bu taşınmazın Tapu Müdürlüğü kayıtlarında hangi eş adına kayıtlı olduğu arasında doğrudan bağlantı bulunmamaktadır. Zira çokça karşılaşıldığı üzere taşınmaz eşlerden yalnız biri adına kayıtlı olabilmektedir. Bunun getirdiği sonuç, tapu kayıtlarında taşınmazın maliki olarak gözüken eşin, diğer eşin rızasını almadan borçlandırıcı işlem altına girebileceği ve bu borcun ödenmemesi durumunda haciz tehdidi ile karşılaşabilmesi riskidir.

Bizim İcra ve İflas Kanunumuz, Aile Konutu olan ve hatta üzerinde Aile Konutu Şerhi bulunan taşınmaz üzerinde haciz işlemleri yapılmasını yasaklamamaktadır. Bu durum, eşler arasında giderilmesi gereken usuli işlemleri gündeme getirmektedir. Örneğin eşlerden biri, diğerinin rızası olmadan Aile Konutu ile ilgili ipotek veremez, borçlandırıcı işlem altına giremez. Fakat böyle bir durumun varlığı halinde de ilgili haciz işlemleri tatbik edilecektir. Bu yöntemin izlenmemesi, rızası alınmayan eşin diğer eşe yönelik talepte bulunması hakkını ortaya çıkarmaktadır.

Aile Konutu Satılan Eş Ne Yapabilir?

Aile Konutu, yukarıda bahsedildiği üzere açıklayıcı bir beyandır. Dolayısıyla bu şerhin konulmamış olması, taşınmazın Aile Konutu olmadığı anlamına gelmemektedir. Eşlerden biri, diğer eşin rızasını almadan üzerinde Aile Konutu Şerhi bulunan bir taşınmazı satabilir. Bu yasal olarak mümkündür. Fakat bu halde, üzerinde şerh bulunan bir taşınmazı satın alan üçüncü kişiye karşı Tapu İptal ve Tescil talepli Dava açılması gerekecektir. Bu dava sonunda da taşınmazın Aile Konutu olduğundan bahisle tapu kaydının eski hale getirilmesi talep edilebilecektir. Aile Konutu Şerhi bulunmayan taşınmaz açısından ise eğer üçüncü kişi bu durumu biliyor ya da bilebilecek durumda ise yine aynı dava usulü takip edilerek talepte bulunulabilecektir. Dolayısıyla aile konutu şerhi olmayan evin satışı da, evi satın alan üçüncü şahsın iyi niyetli olup olmamasına göre iptal edilebilir.